కఠోపనిషత్ 27, 29 & 30

https://www.facebook.com/vallury.sarma/posts/540571089313642

https://www.facebook.com/vallury.sarma/posts/540946075942810

https://www.facebook.com/vallury.sarma/posts/541320682572016

https://www.facebook.com/vallury.sarma/posts/545430402161044

కఠోపనిషత్ - 27 (July 1)
యముడు నచికేతసునికి పరబ్రహ్మ విద్య, అపరబ్రహ్మవిద్య ఒకేసారి ఉపదేశిస్తున్నాడు. ఇన్ని లోకములున్నవి. ఒకలోకమునుండి మరియొకలోకమునకు పోవుట ఉన్నది. ఈ భావన కలిగినవాడికే మృత్యువు ఉన్నది. అన్నీ ఒకటే, అన్నింటిలో ఉన్న వస్తువు ఒకటే, ఎక్కడున్నా ఒకటే అనేభావన కలిగినవాడికి మృత్యువులేదు. అంటే అతనిజీవస్థితి మృత్యువు తరువాత జీవునిది. ఆ స్థితిలోనే ఉండుటవలన అతనికి అవస్థా బేధములేదు. ఈ జ్ఞానంచేత అతడు మృత్యువును జయించినవాడవుతున్నాడు.

అణోరణీయాన్మహతో మహీయా
నాత్మా2స్య జంతోర్నిహితోగుహాయామ్
తమః క్రతు పశ్యతి వీతశోకో
ధాతుప్రసాదాన్మహిమా నమాత్మనః (2.20)

మనకు అణువే కనబడదు. అణోరణీయాన్ - అణువులో అణువు వంటిది, మహతో మహీయాన్ - మనము పెద్దదిగా ఉంహించుకున్న దాని కంటె పెద్దది. జీవుల (సకల ప్రాణుల) హృదయగుహలో ఉన్నది. అదియే ఆత్మ. అక్రతుః- అంటే ఏకార్యమూ లేనివాడు. చూచేవాడు చూడబడేదీ అదే కాబట్టి ఆత్మకు ఏ ఇతర కార్యములేదు. పశ్యతి - దేహాత్మాభావన లేనివాడే హృదయగుహలోని వస్తువును చూడగలుగుతున్నాడు. వీతశోకః - శోకములేనివాడు అవుతున్నాడు. అక్రతుః- అంటే ఏకార్యమూ లేనివాడు. చూచేవాడు చూడబడేదీ అదే కాబట్టి ఆత్మకు ఏ ఇతర కార్యములేదు. పశ్యతి - దేహాత్మభావన లేనివాడే హృదయగుహలోని వస్తువును చూడగలుగుతున్నాడు. వీతశోకః - శోకములేనివాడు అవుతున్నాడు. ధాతుప్రసాదాత్ మహిమానమాత్మన - విధాత ప్రసాదమువలన ఆత్మను మహత్తును చూడగలుగుతున్నాడు.

________________

ఆసీనో దూరం వ్రజతి శయానో యాతి సర్వతః
కస్తం మదామదం దేవం మదన్యో జ్ఞాతు మర్హతి (2.21)
ఇది కూడా యోగి స్థితిని సూచించే మంత్రం. ఆసీనో దూరం వ్రజతి - అంటే కూర్చుండే దూరం వెళ్ళగలడు (శరీరం కాదు అతని ఆత్మ). శయానో యాతి సర్వతః - అంటే పరుండియే అన్నిచోట్లకు పోగలడు. మదామదం - సుఖ దుఃఖాలకు అతీతమైనది. మదన్య: కః జాతు మర్హతి - (ధర్మ దేవత చెపుతున్నది) ఇదంతా నాకు తప్ప అన్యులకు ఎలా తెలుస్తుంది? అజ్ఞానానికి వశమవని జీవులు నా వశంలో (మృత్యు వశంలో) ఉండరు. అజ్ఞానంలోని జీవులు ప్రతి జన్మలో మ్ర్త్యువు పాలబడుతున్నారు. వారు ఆత్మవస్తువును గురించి తెలుసుకొనరు. వేమన యోగి "పురుషులందు పుణ్యపురుషులు వేరయా" అంటే ఇదే. ఒక యోగి, ఒక సామాన్యుడు ఒకలాగే కనుపించినా యోగి ఆత్మ పరిమిత దేహానికి లోబడి ఉండదు. అది సర్వ వ్యాపియై ఉంటుంది. ఆత్మ సర్వాంతర్యామి. దాని వ్యాప్తికి అవధులు లేవు. శయానో, ఆసీనో అన్న పదాలు ముఖ్యమైనవి. అవి సాధనా మార్గాన్ని సూచిస్తాయి. సాధకుడు నిద్రపోతున్నాడు. కూర్చొనినాడు అని ఇక్కడ అర్థం కాదు. శయానో అంటే నిద్రపోతున్నాడని కాదు. ఆసీనో అంటే మత్స్యాసనం వంటి యోగాసనాన్ని, శయానో అంటే శవాసనంలో పరుండి అని అర్థం చేసుకోవాలి. నచికేతుడు యమలోకానికి వెళ్ళిన యోగవిద్య ఇక్కడ బోధింపబడుతున్నది.

______________
అశరీరగ్ం శరీరేషు అనవస్తేష్వవస్తితం
మహాన్తం విభుమాత్మానాం మత్వాధీరో నశోచతి. (2.22)
యముడు ఇప్పుడు నచికేతునకు ఆత్మనుగురించిచెప్పడం మొదలు పెట్టాడు. అశరీరగ్ం శరీరేషు - శరీరంలో ఉంటుందికాని ఆత్మకు శరీరంలేదు. శరీరలక్షణములు ఏమీలేవు. అనవస్తేష్వవస్తితం - అస్థిరమైన వస్తువులలో ఉంటూ స్థిరముగాఉంటున్నది. ఆత్మ కేవలం మనుష్య శరీరములోనే ఉంటుందా ? సమస్త జీవరాసులన్నిటిలోనూ ఉంటుంది.భూమి సూర్యచంద్రులు అన్నిటిలోనూ ఉంటుంది. పర్వతాలలో ఉన్న ఆత్మగురించి కాళిదాసు కుమార సంభవం లో చెప్పాడు. "అస్త్యుత్తరస్య దిశిదేవతాత్మా హిమాలయో నామ నగాధిరాజా" హిమాలయాన్ని దేవతాత్మ అంటాడు. అస్థిరమైన స్థావర జంగమాలన్నిటిలోనూ స్థిరమైన ఆత్మ ఉంటుందని భావం. మహాన్తం విభుమాత్మానాం - విభు అంటే సర్వ వ్యాపియైన ప్రభువు, ఉత్కృష్టమైన మహద్వస్తువు, సర్వ వ్యాపి ఐన ఆత్మను తెలుసుకొని (తక్కిన వన్నీ నశించునవే అని తెలుసుకొని) మత్వాధీరో నశోచతి - ధీరుడు దుఃఖించడు.
నాయమాత్మా ప్రవచనేనలభ్యో
న మేధయా న బహునా శ్రుతేన
యమేవైష వృణుతే తే నలభ్య
తస్యైష ఆత్మా వివృణుతే తమాగ్ం స్వామ్ (2.23)
ఈ ఆత్మ ప్రవచనముచేయుటవలన (బోధించుట వలన) లభించదు. బుద్ధి కుశలత (మేధాశక్తి) వలన లభించదు. వినడం వలననూ లభించదు. సాధనచేత తనకు తానే అజ్ఞాన భూమిక వదలిన యోగికి తెలియజేసుకుంటుంది. ఈ మంత్రాన్ని కొంచెం లోతుగా పరిశీలించాలి

_________________________-

కఠోపనిషత్ - 31 (July 13)
నాయమాత్మా ప్రవచనేనలభ్యో
న మేధయా న బహునా శ్రుతేన
యమేవైష వృణుతే తే నలభ్య
తస్యైష ఆత్మా వివృణుతే తమాగ్ం స్వామ్ (2.23)
ఈ ఆత్మ ప్రవచనముచేయుటవలన (బోధించుట వలన) లభించదు. బుద్ధి కుశలత (మేధాశక్తి) వలన లభించదు. వినడం వలననూ లభించదు. సాధనచేత తనకు తానే అజ్ఞాన భూమిక వదలిన యోగికి తెలియజేసుకుంటుంది. ఈ మంత్రాన్ని కొంచెం లోతుగా పరిశీలించాలి.
ప్రవచనం చెప్పేవారికి, వినేవారికి కేవలం దానివలన మాత్రమే ఆత్మజ్ఞానం రాదు. బుద్ధితో, తర్కముతో, వాక్యార్థములుచెప్పి ఎదుటివారిపై గెలువవచ్చును. కాని ఆగెలుపు వలన జ్ఞానంలభించదు. కేవలం యోగసాధన వలననే తెలుస్తుంది. నచికేతసునికికూడా అతని మేధాశక్తి వలన యముని బోధఅర్థం కాలేదు. అతని అంతరంగములో పుట్టిన ప్రశ్నకు అర్థంతెలుసుకునే పరిస్థితి తగిన గురువు లభించారు. ప్రశ్నకు అర్థాన్వేషణ తప్ప ఇతర పనులలో నిరర్థకత్వం అతనికి స్పష్టంగా తెలిసినది. కర్మకాండ యొక్క అనావశ్యకత కూడా తెలిసినది. అసలు రహస్యము తెలుసుకోవాలనే జిజ్ఞాస, తండ్రి మాటలోని శక్తి వలన యమదర్శనం లభించింది. యముడు ఇస్తానన్న ఇతర వరాలను తిరస్కరించగల శక్తి వచ్చినది.
శ్రవణము, మననము వలన కొంతవరకు ప్రయోజనం ఉంటుంది. ఆపై స్థితి ఉన్నదనీ, దానికి సాధన అవసరమని ఈ ఉపనిషత్తు చెబుతుంది. శ్రుతి "ఆత్మావా అరే ద్రష్టవ్యో, శ్రోతవ్యో, మంతవ్యో నిధిధ్యాసితవ్యో" అనుటచేత ప్రారంభమున శ్రవణ మననాదులే కర్తవ్యము. అంతకంటె సామర్థ్యము ఉపాధికి లేదుకనుక. "యత్పుండరీకం పురమధ్యసంస్థం తత్రాపి దహరం గగనం విశోక తస్మిన్ యదన్తః తదుపాసితవ్యం" అనుటచే యోగమందు హృదయపద్మములో ఉపాసించవలెనని స్పష్టము. ఇట్టి ఉపాసనవలన ఆత్మయే తానుగా సాక్షాత్కరించును. మనుష్యుడు మేధాశక్తితో, బుద్ధితో దానిని దర్శింపజాలడు.